Ook wanneer kwalitatief onderzoek een onderdeel is van je scriptie moet je aandacht besteden aan de betrouwbaarheid van je onderzoek. Immers, de kwaliteit van je onderzoek wordt onder andere door de betrouwbaarheid bepaald. Kwalitatief onderzoek is een methode waarbij er geen of nauwelijks cijfermatige gegevens worden achterhaald en geanalyseerd. Veel gebruikte kwalitatieve onderzoeksmethodes zijn bijvoorbeeld het interview of het literatuuronderzoek.
Wat betekent betrouwbaarheid
Het kan voorkomen dat er tijdens je onderzoek toevallige fouten worden gemaakt. Daarbij kan je bijvoorbeeld denken aan een onderzoek waarbij je wilt weten hoelang werknemers over een bepaalde handeling doen. De tijdsmeting zelf is best lastig. Je maakt snel een foutje bij het aflezen van de tijd. Zo kunnen er zowel positieve als negatieve afwijkingen voor komen. Maar er zijn meerdere toevallige fouten te bedenken. Denk bijvoorbeeld aan een respondent die een antwoord op een vraag niet weet of een kruisje bij het verkeerde antwoord zet. Een betrouwbaar onderzoek is een onderzoek die vrij is van deze toevallige fouten. Als dat zo is dan zou bij herhaling van het onderzoek (op een ander tijdstip, met een andere onderzoeker, andere respondenten en onder andere omstandigheden) het onderzoek leiden tot dezelfde resultaten. Een methode om de betrouwbaarheid te verhogen is bijvoorbeeld door de steekproefomvang te vergroten. De betrouwbaarheid is te berekenen bij kwantitatief onderzoek. Maar hoe zit het met kwalitatief onderzoek?
Betrouwbaarheid bij een kwalitatief onderzoek
Laten we zeggen dat je interviews houdt. Bijna altijd zal het aantal interviews beperkt zijn. Ze zijn namelijk erg tijdrovend en als onderzoeker heb je nou eenmaal niet alle tijd van de wereld. Daarnaast geven de respondenten een antwoord in hun eigen woorden die ook nog eens door een ieder anders kunnen worden geïnterpreteerd. Dus hoe objectief is het? Ook heb je niet te maken met cijfermatige gegevens. Dus je kan de betrouwbaarheid niet berekenen.
Volgens critici van kwalitatief onderzoek is kwalitatief onderzoek niet betrouwbaar omdat de herhaalbaarheid onder druk staat. Immers, wanneer je interviews zou herhalen dan komen er volgens deze critici geen zelfde resultaten. Uiteraard hebben ze daar een punt, want het interview zelf is lastig te herhalen, laat staan dat je dezelfde resultaten krijgt. Maar je kan als onderzoeker wel een aantal dingen doen die de betrouwbaarheid verhogen. Zo kan je de registratie van de stappen die je hebt gezet in het onderzoek zo goed mogelijk registreren. Dat helpt als het onderzoek nogmaals gedaan moet worden. Maak bijvoorbeeld gebruik van opnames wanneer je iemand interviewt. Deze kan je achteraf dan beluisteren en uitschrijven. Bewaar deze bestanden (en aantekeningen) dan ook. Dan kan je op een ander tijdstip deze nogmaals analyseren. Doe de analyse van je verzamelde data ook meerdere malen. Kom je dan nog steeds tot dezelfde analyses en conclusies? Ook kan je andere onderzoekers jouw onderzoeksopzet, de data die je verzameld hebt en de analyses laten bekijken. Als het mogelijk is, gebruik meerdere onderzoeksmethodes (triangulatie). Daarnaast bestaat er ook software waarmee je je gegevens kan vastleggen en analyseren. Deze software kan bijvoorbeeld bepaalde termen herkennen, tellen en vervolgens de betrouwbaarheid berekenen.
Dus ga je interviews gebruiken of andere kwalitatieve onderzoekmethodes, besteed dan toch ook voldoende aandacht aan de betrouwbaarheid.